Bosna i Hercegovina zadržala je status hibridnog režima – odnosno vlada u tranziciji, zaključak je izvještaja "Zemlje u tranziciji – Antidemokratski zaokret" nevladine organizacije Freedom House za 2021. godinu – u dijelu koji se odnosi na područje zapadnog Balkana.

To znači da, ne spadaju u kategoriju demokratskih država – već među zemlje u kojima je vlast zasnovana na autoritarizmu kao posljedici nepotpune demokratske promjene.

Takva vlast, u jednoj državi, istovremeno može da provodi političku represiju i raspisuje izbore.

Prema istraživanju koje su sproveli, većina od sedam zapadnobalkanskih zemalja (Albanija, Bosna i Hercegovina, Hrvatska, Kosovo, Crna Gora, Sjeverna Makedonija, Srbija) svrstano je u kategoriju hibridnih režima ili vlada u tranziciji, osim Hrvatske, koja je označena kao polukonsolidovana demokratija.

U dijelu koji se odnosi na zemlje zapadnog Balkana ukazano je da su napredak ostvarile Bosna i Hercegovina i Sjeverna Makedonija. Nazadovale su Albanija, Kosovo, Crna Gora i Srbija.

Izvještaj američke nevladine organizacije sa sjedištem u Vašingtonu (Washington) dokument je u kome je istražen i opisan način upravljanja u 29 država bivšeg Sovjetskog Saveza i Istočne Evrope.

Zemlja u tranziciji

Izvještaj konstatuje da se na području Evrope i Euroazije nalazi najmanje demokratskih država u posljednjih 26 godina koliko ta organizacija objavljuje izvještaj "Zemlje u tranziciji".

- Širenje autokratije u Evropi i Euroaziji ima dalekosežne posljedice, ne samo za region, već i za svijet. Demokratski izabrani lideri zanemaruju demokratiju – stvarajući sopstvenu iskrivljenu stvarnost u namjeri da konsoliduju i zadrže vlast. Kroz dosadašnje uspjehe, ti antidemokratski režimi daju primjer i podstiču uspon autoritarnosti u susjednim zemljama. Ukoliko izostane kontrola – oni imaju potencijal podrivanja demokratije i legitimizaciju zloupotrebe moći u Evropi i šire - saopćio je Majkl Abramovic – predsjednik nevladine organizacije Freedom House.

Ukazano je da su, kako je navedeno, mađarski model zarobljavanja medija otvoreno primjenile vlade sličnih opredjeljenja u regionu.

U izvještaju se spominje činjenica da je u BiH uvoz medicinskih ventilatora povjeren firmi za uzgoj voća što potcrtava korupciju u zemlji.

U BiH je poslije deset godina nazadovanja ili stagniranja, prošle godine prvi put ostvareno poboljšanje s rastom u demokratskom skoru sa 3,32 na 3,36 zbog napretka u oblasti Lokalno demokratsko upravljanje. Najgoru ocjenu je BiH dobila u oblasti Nacionalno demokratsko upravljanje (2), s najbolju u oblastima Izborni proces i Civilno društvo (4,5).

Kada je riječ o ocjenama izvještaja o državama Centralne Evrope i Euroazije – u izvještaju Freedom Housea istaknuto da su izabrani lideri država sa tih područja podrivaju institucije koje su im omogućile izbor – odbacujući demokratske norme i promovišući autoritaran način vladavine.

Nula posto

Na listi 29 zemalja – najbolje kotirana je Estonija sa učinkom od 84 posto, Rusija se nalazi među sedam posljednjeplasiranih sa učinkom od 7 procenata. Najlošije pozicionirana država je Turkmenistan sa učinkom od nula posto.

- Poljska (sedma pozicija, prim.nov.) i Mađarska (15 pozicija, prim.nov.) pogoršanjem demokratičnosti ističu se u odnosu na ostale zemlje tokom protekle decenije. Stanje u većini zemalja pobrojanih u izvještaju gore je nego prije deset godina - zaključeno je u dokumentu.

Istaknuto je i da je u Rusiji i Bjelorusiji, koje su u izvejštaju kategorisane kao konsolidovani autoritarni režimi, represija znatno osnažena tokom 2020.

Freedom House aludira tu na nasilno razbijanje demonstracija u Bjelorusiji, pokušaj ubistva ruskog opozicionara Alekseja Navalnog, kao i raspoređivanje ruskih trupa duž granice sa Ukrajinom – što, kako je ukazano, prikazuje da ti režimi ne planiraju skoro povlačenje sa vlasti.

- Slabljenje demokratije u Evropi i Euroaziji duboko zabrinjava – posebno u kontekstu uzastopnog petnaestogodišnjeg pogoršanja u oblasti demokratije na globalnom nivou - stav je Želike Čaki, autorke izvještaja i direktorice istraživanja za Evropu i Euroaziju u Freedom Houseu.

Ona je primijetila i da autoritarnost nije nacionalni problem – već izazov koji se može proširiti na čitava područja i kontinente.

Freedom House: Hibridna BiH opterećena korupcijom

Komentari (0)